|
|
Soeurs Thérésiennes (na 1996) |
Groepsfoto van de Soeurs Thérésiennes voor het klooster van Bonkita (juli 2012)
1996 - Op 2 januari vertrekken de laatste 6 zusters van ten Bunderen, die in Basankusu verblijven, definitief naar België. Ze overhandigen symbolisch alle sleutels van de resterende (klooster)gebouwen aan de 21 "Soeurs Thérésiennes", met wie ze tot het laatste moment in een opperbeste verstandhouding hebben geleefd, wat helemaal niet vanzelfsprekend was in het toenmalige Zaïre.
Sr. Félicité Mbombe, de Algemene Overste van de Congregatie.
16 oktober 2011 - Nu, ruim 15 jaar later, telt de diocesane congregatie "Soeurs Theresiennes de Basankusu" (S.T.B.) 44 zusters, die tijdelijke (18) of eeuwige (26) kloostergeloften hebben afgelegd. Daarnaast zijn er 6 novicen (4 in het eerste jaar, 2 in het tweede jaar) en 3 postulanten (1 in het eerste jaar, 2 in het 2de jaar). Sr. Félicité Mbombe is de huidige Algemene Overste.
de opeenvolgende bewindsploegen van de "Soeurs Thérésiennes" |
periode |
de algemene overste |
de algemene assistente |
de algemene econome |
1975-1977 |
Sr. Mathilde Eyenga |
Sr. Thérèse Boyoko |
Tata Sango |
1978-1981 |
Sr. Monique Ngole |
|
Tata Sango |
1981-1984 |
Sr. Albertine Lilalanga |
Sr. Berthe Engangela |
Sr. Marie Bokungu |
1984-1987 |
Sr. Pétronelle Etumola |
Sr. Brigitte Liukelo |
Tata Sango |
1987-1990 |
Sr. Albertine Lilalanga |
Sr. Félicité Mbombe |
Tata Sango |
1994-2004 |
Sr. Félicité Mbombe |
Sr. Marie Thérèse Enyeka |
|
2004-2009 |
Sr. Albertine Lilalanga |
Sr. Félicité Mbombe |
Sr. Solange Bombale |
2009-2019 |
Sr. Madeleine Bokungu |
Sr. Véronique Bondola |
Sr. Monique Elia |
2019- |
Sr. Félicité Mbombe |
Sr. Tytiana Eomeya |
Sr. Nathalie Bomambula |
werkterreinen
I. onderwijs (leiding en organisatie)
- Basankusu: secundair meisjeslyceum Lotsing'Esengo (450 ll); gemengde kleuterschool Boboto (120 ll); de lagere meisjesscholen Bondeko I en II (1200 ll);
- Mampoko: kleuterschool Bolingo (100 ll)
- Waka: lagere meisjesschool Liyong'Empenda (500 ll)
- Djombo: kleuter- en basisschool
II. gezondheidzorg
Een vrouw op raadpleging bij Sr. Victorine in het St.-Joseph hospitaal van Basankusu
Een zuster (Sr. Victorine Bofili) is directeur en arts in het hospitaal St.-Joseph van Basankusu. Er zijn ook zusters werkzaam in het bureau voor de diocesaan medische-sociaal centrum in Basankusu, in het dispensarium en de materniteit van Mampoko, in de gezondheidscentra van Waka, Mampoko en Djombo en in het voedingscentrum van Djombo. Ze werken mee aan specifieke projecten, zoals de strijd tegen HIV/Aids en tegen Sexueel Overdraagbare Aandoeningen (SOA), en ze verlenen preventieve geneeskundige hulp.
III. sociale inzet
CARITAS-PROJECTEN VOOR VOEDSELZEKERHEID
Door de aanhoudende gewelddadige conflicten in de DR Congo is de economische en sociale situatie in het land de voorbije jaren helemaal ontwricht. Ook in de zeer geïsoleerde streek van Basankusu, midden in het Evenaarswoud, is de armoede onder brede lagen van de bevolking alarmerend snel toegenomen. De stad lag op de frontlinie van verscheidene gewapende bendes en had het hard te verduren tijdens de burgeroorlog (1998 -2003). Het overgrote deel van de bevolking heeft nauwelijks genoeg te eten om te overleven. Zowat de helft van de mensen heeft geen toegang tot elementaire gezondheidszorg. 1 kind op 5 sterft voor zijn 5de jaar, door chronische ondervoeding of door ziekten, zoals malaria.
de kinderen zijn de eerste slachtoffers van de toenemende armoede in de DR Congo
De inkomsten uit landbouw zijn sterk gedaald. Er is immers een schrijnend tekort aan meststoffen, goede werktuigen en moderne landbouwtechnieken. Ook het gebrek aan begeleiding en vorming zit er voor iets tussen. De velden liggen er verwilderd bij, eten, zaai- en plantgoed en messtoffen zijn schaars. Met een bewonderenswaardige overlevingsdrift en creatitviteit voeren de Congolezen een verbeten strijd tegen de oprukkende armoede en het nijpend voedseltekort. Maar ze kunnen maar uit het diepe dal geraken met de steun van buitenaf en door internationale solidariteit.
Daarom steunt de katholieke hulporganisatie "Caritas International" (België) over het hele land programma's voor noodhulp, wederopbouw, medische hulp, milieubeheer, enz. Om in de streek van Basankusu de levenskwaliteit van de bevolking - in het bijzonder die van de kinderen - te verbeteren werd in 2006 een project gestart voor het verhogen van de "voedselzekerheid" op het platteland, ten bate van enkele honderden landbouwfamilies en vissersgezinnen. Caritas probeert er de landbouw- en visproductie op te drijven door een brede waaier van activiteiten, onder meer
boeren aan het werk voor het Caritas-project, met Sr. Félicité in het midden
- het ontwikkelen van een evenwichtiger voeding (nu hoofdzakelijk bestaande uit maniok) in de gezinnen, door de introductie van nieuwe variëteiten, zoals aardnoten, niébe en maïs.
- het gebruik van nieuwe landbouwtechnieken en aangepaste methodes (gebruik van netten, vishaken...) om méér vis te vangen.
- het samenbrengen van de boeren in verenigingen, om zo betere meststoffen en zaaigoed, en ook moderne werktuigen te verkrijgen.
- het aanleren van nieuwe bewaar- en verwerkingsmethoden.
- het vrijmaken van de onbruikbaar geworden wegen, door het regelmatig rooien van bomen, om zo de plaatselijke boeren te helpen hun producten (mais, rijs, maniok, vis) naar de markt te brengen in de havenstad Basankusu. Met de opbrengst kunnen de betrokken gezinnen zich een naaimachine, keukengerei, een matras, kleren, een fiets e.d. aanschaffen.
Het Caritas-ontwikkelingsproject "voedselzekerheid" ("sécurité alimentaire") wordt gecoördineerd door Sr. Félicité Mbombe. Ze studeerde biologie aan de universiteit, en was daarmee de eerste Congolese zuster met een universitaire vorming. Daarna gaf ze les in de secundaire school voor meisjes in Basankusu, en werd de 1ste inlandse directrice van diezelfde school. Omdat ze haar eindwerk aan de universiteit maakte over de voedingswaarde van lokale eetwaren (o.m. bonen) en over de mogelijkheden om deze producten te verbeteren, was ze de geknipte persoon om haar, in 2006, de leiding toe te vertrouwen van het voedselzekerheid-programma van Caritas. Ze wordt bijgestaan door 1 halftijdse expat en door 12 lokale medewerkers van Caritas Basankusu.
Er is een duidelijk afgebakende werkverdeling. De mannen doen het zware werk, zoals de velden klaar maken, en ze houden zich bezig met de verkoop van de producten. De vrouwen doen de rest, inclusief het geld beheren. Het is duidelijk dat de strijd tegen de voedselonzekerheid al mooie resultaten oplevert: midden in het Evenaarswoud groeit er nu volop mais en rijst. De boeren gebruiken nieuwe machines o.m. om de rijst te drogen en te pellen, waardoor het werk veel vlugger gaat.
Caritas-project-coördinator Sr. Félicité (rechts) met enkele medewerkers
Het Cartitas-project biedt Sr. Félicité de gelegenheid om een probleem aan te pakken dat haar zeer nauw aan het hart ligt, nl de "tweederangs-situatie" van de vrouw. Op het platteland zijn het vooral de vrouwen die werken, ze hebben maar liefst 80% van de landbouw in handen. In de praktijk worden ze beschouwd en behandeld als lastdieren. De (meestal niet- of laaggeschoolde) vrouwen worden aangespoord om zich te organiseren, om in groepsverband vorming te krijgen en lessen te volgen, bijv. om te leren lezen en schrijven. Enkel hierdoor kan de man-vrouw verhouding in de Afrikaanse samenleving veranderen, en kunnen de vrouwen uit hun marginale situatie geraken.
Steun dit project door een overschrijving op het rekeningnummer 000-0000041-41 van "Caritas Internationaal België", met de vermelding "Basankusu voedselprogramma". Giften van € 30 en meer zijn fiscaal aftrekbaar en hiervoor ontvangt u automatisch een attest.
|
- de zusters richten verenigingen op voor vrouwen, boven alle godsdienst- en stammentegenstellingen heen.
Het onthaalcentrum "Foyer Theresita" in Basankusu
- Een "Foyer Theresita" in Basankusu, Waka en Bonkita (ong. 90 leden). De zusters werken samen met de gezinnen om beter zélf voor hun huishouding en voedselvoorziening te zorgen. De "Foyer" organiseert lessen in haakwerk en (ambachtelijk en industriëel) naaiwerk voor jaarlijks 20 vrouwen. En in Basankusu is een centrum gebouwd voor de opvang en begeleiding van vrouwen die kwetsbaar zijn of slachtoffer van sexueel geweld.
- de Vereniging van onderwijzende vrouwen in Basankusu en Bonkita. Om de marginalisering van de vrouwen tegen te gaan geeft deze vereniging alfabetiseringlessen en daarnaast vervolmakingscursussen voor taal aan jaarlijks ruim 50 vrouwen en jonge meisjes.
gemotoriseerde landeigen zuster in Basankusu
- de zusters vangen een aantal moederloze kinderen op, die verstoten zijn door hun familie, omdat ze verantwoordelijk worden geacht voor de dood van de moeder door complicaties, zoals keizersnede, bij de geboorte.
Sr. Anastasie Maboto, belast met de opvang van epileptie-kinderen in Basankusu
- sinds enkele jaren verlenen de zusters onderdak aan kleuters, die verwaarloosd of verstoten zijn door hun familie, omdat ze "behekst" zouden zijn.
2 baby-weeskinderen, toevertrouwd aan de goede zorgen van een zuster
- in Basankusu is een zuster belast met de opvang en begeleiding van weeskinderen, een andere bekommert zich om kinderen met epilepsie.
3 zusters in de kathedraal van Basankusu
IV. pastorale taken in het bisdom
- omkadering en begeleiding van de "Bilenge Ya Mwinda" ofwel "Jeunes de Lumière" ("Jongeren van het Licht"), die willen leven volgens de evangelische waarden, zoals naastenliefde, die eerbied koesteren voor de ouders en de bejaarden, die luisteren naar het woord van God, die goede daden verrichten, de handenarbeid eerbiedigen, enz.
- werk in het secretariaat van het bisdom Basankusu voor de "Mama Katoliko". In de parochies helpen de zusters deze katholieke vrouwen door vormingsessies, retraites, en door de publicatie van een maandblad, met 4 vaste rubrieken: de vrouw in de bijbel, de vrouw en de voorouderlijke tradities, de vrouw in deze tijd en de vrouw en haar ontwikkeling (activiteiten bijbrengen om een inkomen te verwerven).
- onthaal van christenen, die in het geestelijk centrum van Bonkita een vormingsessie, recollectie of retraite volgen.
- maken van hosties
- ziekenpastoraal.
Een groep inheemse zusters
"Indien het christendom in Afrika ooit merkbare vooruitgang maakt, zal dat zijn wanneer het beschikt over het daartoe enig deugdelijk werktuig: een Afrikaanse Kerk, een Kerk ontworpen om tegemoet te komen aan de noden van Afrika, die niet dezelfde zijn als van Europa; een Kerk die niet bediend wordt door Europeanen maar door Afrikanen, doordrongen van de instincten en het patriotisme van hun ras" (E.D. Morel, de grote aanklager van de schrijnende wantoestanden in de Onafhankelijke Congostaat, schreef dit al in zijn blad "Affairs of West Africa" in 1902!!)
|
De zusters dansen het Gloria tijdens een openluchtmis in Basankusu
|