De Zusters van O.L.V.-ten-Bunderen (vanaf omstreeks het jaar 1269)
Moorslede 1269-1578
Frankrijk 1578-1587
Ieper 1587-1785
Moorslede 1785-2004
Zonnebeke 2004 -
varia

 

   Zoek op deze site met FreeFind

 

beluister ClassicNL tijdens het surfen, 128 K stereo

Ten Bunderen missie - Mampoko (1937-1968)

kaart met in het midden Mampoko (geel onderlijnd en in witomrande letters)
kaart met in het midden Mampoko (geel onderlijnd, in witomrande letters)

Mampoko ligt aan de Lulonga-rivier, op 135 km ten westen van Basankusu. De inlandse bevolking in de omgeving behoort tot de Ngombe-bantoestam. De inwoners leven vooral van de visvangst en van de jacht. Ze gaan ook naar de markt van Mbandaka om er gedroogde vis, maniok, koffie enz (geteeld op de omringende plantages) te ruilen voor kledingstukken, zeep, huisraad, suiker, zout e.d. voor eigen gebruik of om in het dorp door te verkopen. Aanvankelijk deed men er - met de haltes en het lossen en laden onderweg ingerepen - 25 à 30 uren over om vanuit Basankusu erheen te varen per rivierboot. In de omgekeerde richting, stroomopwaarts, zelfs 40 à 45 uren. Later ging het allemaal behoorlijk sneller met behulp van een motorboot of zelfs speedboot.

Fr Huub Seelen
Mill Hill pater Huub Seelen
Fr Bernard van der Seijp
Mill Hill pater Bernard van der Seijp

1915 - Nog lang voor de komst van de Zusters van OLV-ten-Bunderen beginnen 2 paters van Mill Hill, Bernard van der Seijp en Huub Seelen, een missiepost in Mampoko.

voorgevel van het klooster van Mampoko
voorgevel van het klooster van Mampoko

1936 - Op verzoek van Gerard Wantenaar MHM, apostolisch prefect van Basankusu, stemt Marie-Jeanne Alderweireldt, overste van de Bunder-missiezusters, er op 16 maart mee in om een tweede missiepost te starten in Mampoko. De broeders van Mill Hill werken koortsachtig en in ijltempo om de nodige gebouwen tijdig klaar te hebben.

de zusters van Mampoko poseren bij de kloosteringang
de eerste zusters poseren bij de kloosteringang, met Moeder Marie-Jeanne (2de van rechts boven)

1937 - Op de avond van 11 januari komen de 4 eerste zusters, Zr Pacifica (plaatselijke overste), Zr Praxedis, Zr Eudoxie en Zr Cypriana, aan in het onafgewerkt klooster van Mampoko. Ze zijn vergezeld van 2 andere zusters, waaronder Moeder Marie-Jeanne Alderweireldt.

de missie van Mampoko uit de beginperiode van de zusters
de missie van Mampoko uit de beginperiode van de zusters

Zr. Pacifica in het eerste hospitaal van Mompoko (1939)
Zr. Pacifica aan het werk in het 1ste hospitaal van Mompoko (1939)

De missiepost bezit haast alle onderdelen van die van Basankusu: een klooster, een school met internaat, een dispensarium, een hospitaal, een materniteit, een kinderbribbe en kinderconsultaties aan huis. De rode pannendaken van de gebouwen zijn kenmerkend voor Mampoko. De pannen worden gebakken uit rode kleiaarde van de rivier-oevers, met behulp van een uit Europa overgebrachte machine. Die "pannenfabriek" functioneerde tot het begin van de jaren zestig.


Ook de structuur en het grondplan van het klooster stemt overeen met die van Basankusu: kapel, slaapzaal, spreekkamer, eetkamer, werkkamer, keuken, washuis en magazijn. Het dispensarium staat los van het kloostergebouw. Het internaat en de klaslokalen staan op een 100-tal meter verwijderd van het klooster.

de achterkant van de kloostergebouwen
de achterkant van de kloostergebouwen

Op 27 januari start de lagere school met aanvankelijk een 50-tal leerlingen. Alles is primitief: het klaslokaal is een kleiaarden hut met een afdak. Er zijn palen in de grond geslagen waarop planken rusten, die dienst doen als zitbanken en schrijftafels. Eindelijk zijn de stenen gebouwen van de school en van het internaat helemaal klaar. In de jaren 54-64 zal de school gemiddeld 80 à 100 leerlingen tellen.

rechts Moeder Pacifica
rechts Moeder Pacifica met haar "openlucht"-labo !!

Op 15 augustus opent de meisjes-kostschool haar deuren. De eerste 65 leerlingen slapen op de kloosterzolder. Zr Praxedis is verantwoordelijk voor het onderwijs. Vanaf september krijgt ze hulp van Zr Marie-Grégoire.

Zr. Bonifacia in het eerste hospitaal van Mompoko (1939)
Zr. Bonifacia aan het werk in het dispensarium van Mompoko (1939)

Van meetaf aan staan de zusters in de bres voor gezondheidzorg. Moeder Pacifica leidt het dispensarium en krijgt vanaf 4 oktober assistentie van Zr Bonifacia, die een maand stage heeft gedaan in het hospitaal en staatslaboratorium van Leopoldstad. Het dispensarium, door de staat erkend vanaf 1949, is elke weekdag open, en omvat ook een materniteit. Er start in het dispensarium een urgentie-programma om de moordende slaapziekte in de streek te lijf te gaan. Hiervoor worden twee gediplomeerde verplegers aangeworven.


Er is in Mampoko ook een klein hospitaal voor zwaar-zieken. De zusters doen daarnaast, net als in Basankusu, kinderconsultaties aan huis. En Zr Eudoxie ontfermt zich over de kinderkribbe en over een tehuis voor weeskinderen. 1939 - Er komt versterking van twee zusters, Zr Placidia en Zr Clémentine. Voortaan is Zr Praxedis overste, van de communauteit die nu 6 leden telt.

v.l.n.r. de zusters Cypriana, Marie-Grégoire, Clementine en Willibrorda in Mampoko (na 1951)
v.l.n.r. de zusters Cypriana, Marie-Grégoire, Clementine en Willibrorda in Mampoko (na 1951)

1951 - Het "Fonds du Bien-Être Indigène" (FOBI) trekt een nieuw gebouw op voor het dispensarium, waar elke dag grote groepen zieken en noodlijdenden zich aanbieden.

de Lulonga-rivier nabij Mampoko
de Lulonga-rivier nabij Mampoko

1964 - In augustus breken er overal in Congo zware onlusten uit. De rebellen zakken begin september af naar het Basankusu-missiegebied. Er is een grootscheepse evacuatie van de blanken op het getouw gezet, ook van de 4 zusters van Mampoko: Zr Marie-Chantal Vanlerberghe (die eigenlijk in Basankusu verblijft, maar tijdelijk een Mampoko-zuster vervangt die 2 maanden met verlof is in België), Zr Raphaël Barbaix, Zr Marie-Loyola Delporte en Zr Cypriana Vlamynck.

grote kop op de voorpagina van de krant Het Volk
grote kop over het drama op de voorpagina van de krant "Het Volk"

Woensdag 9 september is de meest dramatische dag in de geschiedenis van de Congo-missie. De Mill Hill pater Pierre Spanjers komt de zusters in Mampoko oppikken met een motorprauw, om ze naar basankusu over te brengen. Om 10.30u vertrekt de boot met pater Spanjers aan het stuur, de 4 zusters, Mill Hill broeder Hugo Brits en een "boy", Pierre Etumola. Na zowat een anderhalf uur varen, ter hoogte van het dorp Bonginda, kantelt de boot door plots hoog opslaande golven. Wat is er gebeurd? Door het oorverdovend lawaai van de motor en door en dichtbegroeide eiland in de rivier, heeft niemand een grote vrachtboot opgemerkt, die uit tegenovergesteld richting is voorbijgestoken en de vervaarlijke waterdeining heeft veroorzaakt.

vissers aan de oever van de Lulonga-rivier in Mampoko
vissers aan de oever van de Lulonga-rivier in Mampoko

Pierre Etumola kan Zr Cypriana, na zware inspanningen, aan wal brengen. Fr Spanjers, een goed zwemmer, gooit de naar hulp roepende drenkelingen bovendrijvende voorwerpen toe om zich aan vast te klampen, maar kan - door de sterke stroming - niet beletten dat 2 zusters en de broeder verdrinken. Zr Raphaël weet zich vast te klampen aan een reiskoffer en drijft dobberend verder weg. Pater Spanjers volgt haar zo'n 10 km ver langs de oever en valt dan oververmoeid neer. Tot overmaat van ramp breekt een hevig onweer los met stortregens die het laatste sprankeltje hoop op de redding van Zr Raphaël doet verzwinden. 's Avonds komt het droevige gezelschap weer in Mampoko aan, met in een prauw drie bovengehaalde lichamen. 's Anderendaags heeft de begrafenisplechtigheid plaats. Pas op 20 oktober wordt het lijk van Zr Raphaël teruggevonden en bijgezet in het graf van haar 2 eveneens verdronken medezusters.

de onheils-telegrammen over de tragische verdrinkingsdood van 3 Bunder-Zusters en 1 Mill Hill broeder

Hoe verneemt men in België het pijnlijke nieuws van deze tragedie? Op 12 september krijgt de kloostergemeenschap van Moorslede een telegram van Mgr Van Kester met de vage tekst "Christelijke deelneming. Droevig ongeluk. Zusters Mampoko" in het Frans. Voor opheldering telefoneert Alg. Overste Carolina Pycke meteen naar de MIll Hill Paters in Antwerpen, waar ze verneemt dat 3 zusters van Mampoko en één broeder zijn verdronken in de Lulonga. De namen zijn niet bekend en één van de 4 zusters is nog in leven. Pas 2 dagen later, op 14 september, arriveert een nieuwe telegram van overste Leona Faes in Moorslede met de namen van de 3 verdronken zusters. De enige overlevende, Zr Cypriana, komt op 19 september aan op Zaventem, waar ze, door haar tranen heen, alle details van het drama kan vertellen aan medezusters en familieleden. Op 23 september volgt in het hoofdklooster van Moorslede nog een plechtige rouwdienst

krantenbericht over de verdrinkingsramp
krantenartikel over de verdrinkingsramp op de Lulonga
graf van de 3 verdronken zusters
graf in Mampoko van de 3 verdronken zusters

1968 - Tijdens het 5de visitatie-bezoek van algemene overste Zr Carolina Pycke aan de missie, wordt de missiepost van Mampoko - die sinds 1964 leeg staat - afgestaan aan Mgr Van Kester, bisschop van Basankusu, die er een catechistenschool voor het bisdom, "Centre de Formation pour les Catéchistes du Diocèse" (CEFCAD), opricht. Tot het begin van de jaren '90 worden er tientallen catechisten - samen met hun vrouw - opgeleid, niet alleen tot pastorie-assistenten maar tegelijk tot ontwikkelingswerkers.

zusters van de Congregatie
2 zusters van de Congregatie "Soeurs Thérésiennes" in Mampoko

1995 - Het apostolaatswerk in Mampoko is nu volledig in handen van Congolezen. Vier inlandse zusters van de Congregatie "Soeurs Thérésiennes" nemen hun intrek in het klooster: een zuster staat in voor de medische dienst, een tweede voor de apotheek, een derde voor de bewaarschool en een vierde voor de "Foyer Social" en de plaatselijke pastoraal.

satellietfoto waarop groen pijltje de missiepost van Mampoko aanduidt
satellietfoto waarop het groen pijltje de missiepost van Mampoko aanduidt

© Willem Wylin - Copyright 2007- . Alle rechten voorbehouden. Contact: E-mail