|
|
Kunstwerken uit Moorslede's klooster |
ontvangstzaal in Moorslede met enkele kunstwerken. Het 2de schilderij van rechts is een zeer goede copie van "Maria-Hemelvaart" van de 17de eeuwse Spaanse meester Murillo
Het moederklooster van Moorslede bezat na Wereldoorlog I (1914-18) een aantal kunstwerken en liturgische voorwerpen, die in 2004 méé verhuisden naar het nieuwe hoofdklooster in Zonnbeke, ofwel werden overgedragen aan het Bisdom Brugge, ofwel ter plaatse bleven.
in de spreekkamers
In de 6 spreekkamers bevonden zich volgende artistieke voorwerpen:
kruisiging van Christus (naar Antoon Van Dyck)
- een schilderij "Christus aan het Kruis" (naar de Vlaamse barokschilder Antoon Van Dyck). Bevindt zich nu in Zonnebeke.
- een eikenhouten Renaissance beeldje van de H. Augustinus, aangekocht, gerestaureerd en op een eikenhouten paneel geplaatst in 1934. Is meegenomen naar Zonnebeke.
De deugdentuin (rond 1650)
- een schilderij "De Deugdentuin", zinnebeeld van het godgewijde leven (daterend van omstreeks 1660, volgens sommige kunstcriti zelfs afkomstig uit de kapel van de zusters bij de St.-Jakobskerk in Ieper), dat in de 19de eeuw in het hospitaal van Moorslede hing, vanaf 1923 in een spreekkamer van het nieuwe klooster, en sedert 2004 in Zonnebeke. Rechts op de achtergrond van het doek is een omsloten tuin afgebeeld waarin 5 engelen de priëlen verzorgen. Twee ervan bieden geplukte vruchten en bloemen aan aan Jezus, die tussen Maria en Jozef staat. Links vooraan staan 2 heiligen, de H. Bernardus in monnikspij en de H. Rosa van Lima (?), in wit habijt en zwarte mantel. Waarschijnlijk gaat het hier om een gift vanwege de adellijke familie de Croix van Dadizele, waarvan het wapenschild (zwart kruis op ovalen gouden veld) rechts vooraan op het doek staat afgebeeld. De Croix was eigenaar van de cijnsgrond waarop de Armenschool stond vanaf het einde van de 18de eeuw.
"Maria-ten-Hemel-Opneming", naar Rubens
- een schilderij "Maria-ten-Hemel-Opneming", een mooie kopie van een doek van Rubens. Het hing oorspronkelijk in het Paulinen-klooster in Poperinge, verhuisde in 1961 naar het filiaal van Geluwe en in 1982 naar Moorslede en prijkt nu in het hoofdklooster van Zonnebeke.
"Maria en Kind" van een onbekende schilder
- een schilderij "Maria met Kind" van een onbekende meester, zonder jaartal, nu in de kloosterkapel van Zonnebeke.
Pïeta (schilderij van Karel De Bondt, 1922)
- een geschilderde "Piëta", een werk van Karel de Bondt uit 1922, dat in 1925 door een Gentse priester werd geschonken aan het Moorsleedse klooster, en in 2004 verhuisde naar Zonnebeke.
- een schilderij "De aanbidding van de herders" (een kopie van P.P. Rubens).
Maria Tenhemelopneming naar B. Murillo (Brugge, bisschoppelijk paleis)
- een schilderij "Maria Tenhemelopneming" (een getrouwe copie van de Spaanse meester B. Murillo), geschonken per testament in 1919 door de Schotse gravin Home Douglas, die tijdens de 1ste Wereldoorlog haar Bothwell-Castle ter beschikking stelde van 17 zusters uit Zonnebeke. Het doek arriveerde pas in 1931 in Moorslede, omdat haar zoon toen eindelijk het adres van de zusters had achterhaald. Nu hangt het in het bisschoppelijk paleis in Brugge.
in de kapel
algemeen zicht van het kapelinterieur
Aan de opsmuk van de neo-gotische kapel werd doorlopend gewerkt van 1924 tot 1947.
- In de gebrandschilderde ramen van het koor zijn de meest geliefde heiligen van de congregatie afgebeeld: in het midden, de gekroonde Maagd Maria, patrones van het klooster; rechts ervan de H. Augustinus, wiens regel de zusters eeuwenlang volgden, en de H. Agatha; links ervan de H. Jozef, patroon van de kapel uit Ten Bunderen-Coninckxdaele in Ieper, beschermer van de Godgewijde Maagden. Boven het middelste van de 5 glasramen van het schip is een kleine rozet met de naam en het wapenschild van Moorslede.
"Turris eburnea" ('Ivoren Toren'; Hooglied 7,5) en "Turris Davidica" ('Toren van David'; Hooglied 4,4)
- De 12 dubbelramen (1936) aan weerszijden van het schip van de kapel tonen 24 verscheidene zinnebeelden van Maria, ontleend aan het Evangelieverhaal en aan de Litanie van O.L.Vrouw. o.m. "Stella Matutina" (latijn voor "Morgenster") en "Stella Maris" ("Ster der Zee"). Boven elk raam is een radvenster met het wapenschild en stichtingsdatum - in chronologische volgorde - van de gemeenten waar, tussen 1883 en 1927, een reeks kloosterfilialen ontstond.
het marmeren hoofdaltaar met bronzen rooster
- een witmarmeren altaar (1934). Bij de plechtige consacrering ervan door bisschop Lamiroy in 1948 werden in het altaarblad een reliek van de H. Agatha (geschonken in 1678 aan de communauteit in Ieper) en een van de H. Godelieve van Gistel ingemetseld. De altaarrooster in verguld brons vertoont de "Boom van Jesse". De profeet Jesaja, koning Davids vader, ziet in een droom aan de takken van een boom al zijn nakomelingen, de Oud-Testamentische koningen en profeten, met als sluitstuk Maria en haar zoon Jezus.
wandtabernakel in het koor van de kapel
- een witmarmeren tabernakel (1934) in de linkermuur van het koor. Op de dubbele deur, in verguld gedreven zilver, staat de Blijde Boodschap van de aartsengel Gabriël aan de Maagd Maria afgebeeld. Binnenin het tabernakel hangt een doek met twee (door een paar zusters) geborduurde engelen in aanbidding.
Sedes Sapientiae (Demey, 1934)
- een verguld O.L.Vrouwbeeld ("Sedes Sapientiae", latijn voor "Zetel der Wijsheid") in kambala-hout gesculpteerd door de Gentse beeldhouwer Demey (1934), stond rechts in het koor. Op de linkerarm draagt de zittende gekroonde maagd Maria haar goddelijk kind; in de rechterhand houdt ze druiven, appelen en ander fruit vast, vermengd met korenaren en ook bloemen, waarvan het kind Jezus de stengels omklemt. (Is mee verhuisd naar Zonnebeke en staat er in de inkom, rechts).
- In de koormuur, bekleed met vaalroze en ivoorkleurige verglaasde zandsteentegels, zijn vijf taferelen gebakken. De tekst onder de 5 afbeeldingen vormen samen de de doorlopende tekst van de hymne "Ave Maria, Stella Maris". Het meest linkse tafereel stelt een schip voor in volle zee, met de "Coninckxdaele"-vlag aan boord, geleid door een gouden ster, met eronder, in gouden letters: "Stella Maris Lucida" (latijn voor "Schitterende Sterre der Zee").
de 14de statie van de kruisweg, met rechts Jozef van Armathea
- de kruisweg (1934), achteraan de kapel, onder het doksaal met arduinen balustrade. Op de 6de statie is de knielende Veronica met haar zweetdoek afgebeeld naar de vroegere moeder Veronica Forman. Op de 14de statie (de graflegging van Jezus) herkent men duidelijk de vroegere directeur J. Verhelst in de gelaatstrekken van Jozef van Arimathea.
pelgrimerende St.-Jozef (1934)
- een plaat uit gebronsd gedreven koper met een afbeelding van de H. Jozef, op pelgrimstocht naar de tempel van Jeruzalem. In de rechterhand heeft hij een bloeiende staf, op de linker een gevlochten mandje met 2 tortelduiven erin. Om het hoofd is een aureool, versierd met rode en groene edelstenen.
Het stuk prijkt nu links in de inkomhal van Zonnebeke, waar St.-Jozef de patroonheilige is van het klooster en van de kapel.
beeld van de H. Maagd (neo-gotische stijl, einde 19de eeuw)
- een gepolychromeerd beeld van de H. Maagd in neogotische stijl (einde 19de eeuw), dat nu in de kapel van het R.V.T. in Zonnebeke staat.
Mariabeeld aangekleed in Spaanse stijl
- een O.L.Vrouwbeeld, in "Spaanse mode" in een wit kleed met goudbrokaat, afgewerkt met diamantjes. Beschikt ook nog over een purper en gouden kledij. De kronen en andere sieraden (scepter en paternoster) van Maria en het Jezus-kindje zijn om beurten van zilver of goud. Ooorspronkelijk stond
dit 45 cm hoge beeld onder een stolp (nu in de kapel van Zonnebeke).
het centrale motief van de communiebank De pelikaan, die zijn jongen met zijn eigen bloed in leven houdt, symbool van de gekruisigde Christus, die Zijn bloed vergiet voor de mensheid; zinnebeeld ook van de H.Eucharistie
- een eikenhouten communiebank, uit de eerste kloosterkapel (1845-1895) . In 1895 was hij te klein voor de nieuwe kapel en werd geschonken aan het filiaal van Knokke, en zo gered van de ondergang tijdens WO I. In 1968 belandde hij als muurdecoratie in het kloostersalon van Moorslede, en is sinds 2004 een opgemerkt sierstuk in een ontspanningsruimte van het nieuwe hoofdklooster in Zonnebeke.
algemeen zicht op de communiebank
De pelikaan in het midden wordt geflankeerd door twee symbolen van de Eucharistie: op het linkerpaneel staat de Ark des Verbonds met 2 engelenhoofden erop, het rechterpaneel beeldt het altaar met de toonbroden af. Vier beelden sieren de communiebank op: (vlnr) de H. Vincentius; de H. Jozef, met een lelietak in de hand; de gekroonde Moeder Gods, staande op een maansikkel, die met één voet de slang van het Kwaad verplettert; de H. Aloysius van Gonzaga.
zilveren monstrans |
vergulde koperen monstrans |
- Van de tweede vooroorlogse kapel (1895) zijn nog twee monstransen bewaard gebleven: een zilveren neo-gotische monstrans (gebruikt in het zorgcentrum Zonnebeke), en een vergulde koperen neo-gotische monstrans (nog gebruikt op hoogdagen). Bij het begin van Wereldoorlog I (1914-18) werden ze, met toestemming van de Duitsers, samen met andere kostbare kunstvoorwerpen, zoals de 14 staties van de kruisweg, in veiligheid gebracht naar het hospitaal in Moorslede, daar verpakt in kisten, en van daaruit via Roeselare per trein verstuurd naar het Redemptoristenklooster in Jette (Brussel). Zo ontsnapten ze aan de vernieling. Beide monstransen werden in 1935 gerestaureerd en met diamanten, uit oude juwelen van zusters, versierd door de Brusselse edelsmid J. Spoorenberg.
de jubileum-kelk van J. Verhelst (1932)
- het klooster van Zonnebeke bewaart nog een aantal andere cultusvoorwerpen, zoals kandelaars, cibories en kelken. Een pronktstuk is de kelk die E.H. Jules Verhelst in 1932 kreeg van zijn familie, tgv zijn jubileum van 25 jaar als directeur, en nadien schonk aan het klooster. Deze fraaie kelk van verguld zilver, versierd met filigraan, email en talrijke edelstenen werd vervaardigd door de Brusselse edelsmid J. Spoorenberg, naar het model van de vermaarde H. Remigius-kelk in Reims. Op het middelste handvat zijn 2 blauwe saffieren, één met de Coninckxdaele-ster (het embleem van ten Bunderen) en één met het vlammende hart van de H. Augustinus. In 1935 was dit pronkstuk te bewonderen in het paleis "Katholiek Leven" op een internationale tentoonstelling in Brussel.
varia
Onze Lieve Vrouw Ten Bunderen (Michel Poppe)
- het O.L.Vrouw-ten-Bunderen-beeld boven de grote kloosteringang, gemaakt in 1923 door Michel Poppe uit Brugge.
"Gasthuis Ten Bunderen" (Gerard Van Poucke, 1969)
- in de ontvangstkamer in Zonnebeke hangt een doek met een afbeelding van het laat-middeleeuwse "Gasthuis ten Bunderen", geschilderd door Gerard Van Poucke in 1969, n.a.v. het 700-jarig bestaan van de Congregatie. Bemerk in de rechterbovenhoek het wapenschild van de Congregatie, de gouden zespuntige ster op een blauw veld met de lijfspreuk "Iter Para Tutum" (Latijn voor "Bereid ons een veilige levensweg").
een 17de eeuws kruidenboek (Rembertus Dodonaeus)
- het "Cruydt Boeck" van Rembertus Dodonaeus, gedrukt in Antwerpen bij Balthasar Moretus in 1644.
kruisbeeld (in het hoofdklooster van Zonnebeke) en calvarieberg (afgestaan aan de St.-Katharinakerk in Kuurne)
|