|
|
 het verloren gewaande O.L.V.-beeld bij de kerk van Moorslede Tijdens Wereldoorlog I (1914-1918) werd Moorslede, zoals zovele dorpen in de frontstreek, nagenoeg compleet verwoest. Alles was in een ruïne herschapen en onbewoonbaar. Van het 19de eeuwse klooster stonden nog een paar muurstompen overeind. In 2007 raakte bekend dat in de tuin van een privé-woning in Moorslede een beeld stond van O.L.-Vrouw-met-Kind, dat ooit prijkte in een nis boven het portaal van de ingang tot de 19de eeuwse kapel (1895), toegewijd aan O.L.-Vrouw van Altijddurende Bijstand, gelegen aan de Ieperstraat (nu 6de Jagersstraat). Het mocht een wonder heten dat dit Mariabeeld de catastrofe had overleefd.  het beeld toen het nog in een privé-tuin stond (foto: Ludo Hameeuw) Het was door toedoen van Ludo Hameeuw, architect en bestuurslid van de plaatselijke Heemkundige Kring dat het Mariabeeld, tientallen jaren na WO I, plots in de openbaarheid kwam. L. Hameeuw herinnert zich een feit uit zijn jeugd: "Toen ik een jongen was van 15 jaar, ging ik met mijn ouders op bezoek bij de bevriende aannemer Valeer Lievens in de 6de Jagersstraat, in een huis aan de overkant van het vroegere kloosterdomein. Zijn vader, Gustaaf Lievens, was een van de 4 meestergasten die verantwoordelijk waren voor het ruimen van het puin na WO I. Zijn zoon Valeer, toen 15 jaar, dus in die tijd oud genoeg om te werken, was ongetwijfeld een van de 146 arbeiders die het werk uitvoerden. In Valeer's tuin stond, verscholen onder de bomen, een groot beeld van Onze Lieve Vrouw. Hij vertelde me dat dit betonnen beeld afkomstig was van het vooroorlogse platgebombardeerde kloostergebouw, ten zuiden van de parochiekerk. Als jonge knaap wist ik niet waarover het ging en schonk er weinig aandacht aan". Maar het beeld bleef Ludo Hameeuw altijd bij: "Later, toen ik meer belangstelling had voor de plaatselijke cultuur en geschiedenis, stelde ik vast dat het bestaan van het beeld nergens werd vermeld. Na het overlijden van Valeer Lievens en zijn vrouw was ik wellicht de enige die iets afwist van de herkomst ervan. Bij de verkoop van het huis bleek dat de nieuwe eigenaars het beeld zo mooi vonden, dat ze het best in de tuin wilden laten staan. Ik was er dus gerust in dat het niet zou verdwijnen".  vooroorlogse postkaart met de gevel van de kloosterkapel Ludo Hameeuw zette zijn speurtocht verder: "Vergrotingen van oude postkaarten, met de buitenkant van de verdwenen kloosterkapel, lieten boven de ingang een nis zien met daarin een beeld van O.L.Vrouw, met in haar armen een Kind, dat in zijn linkerhand een wereldbol droeg. De bol was bij het beeld in de tuin afgebroken, maar lag al jarenlang bewaard op de sokkel. Ook de hoogte (ongeveer 1,5 meter) van het beeld en de plooienval van het kleed kwamen overeen met die van de oude foto's".  een luchtfoto van het klooster van Moorslede (8 maart 1918) "Op een luchtfoto van 8 maart 1918, dus nog een aantal maanden vóór het einde van de oorlog, toen reeds 95% van Moorslede in puin was geschoten, stond de toegangsgevel tot de kapel nog volledig overeind. Hij had dus, wonder boven wonder, de herhaalde zware beschietingen en bombardementen van de Geallieerden in het najaar van 1917 overleefd. De nis boven de ingang was intact gebleven, maar... het beeld stond er niet meer in".  naoorlogse postkaart met de ruines van het klooster "Het beeld moet dus toen al zijn weggenomen en in veiligheid gebracht. Gelukkig maar, want op een luchtfoto van 28 september 1914, één dag voor de bevrijding van Moorslede, en op postkaarten van het verwoeste Moorslede van na de oorlog, merkten we dat ook die kloosteringang en de rest van de kapel tegen de grond waren gegaan. Na nauwkeurig onderzoek van die oude foto's van voor, tijdens en na de Grote Oorlog én met de mondelinge getuigenis van Valeer Lievens, was ik er zeker van dat het om het historisch beeld ging". Het beeld, dat decennia lang in alle anonimiteit stond opgesteld in een privé-tuin bleef Ludo Hameeuw achtervolgen: "In het vooruitzicht van de herdenking in 2008, van het einde van WO I, negentig jaar geleden, vond ik dat dit beeld een prominente publieke standplaats verdiende, als enig stenen reliek van betekenis dat die oorlog had overleefd. Het beeld heeft bovendien een unieke historische waarde, als herinnering aan het klooster St.-Vincentius a Paolo, dat vanaf 1785 - 123 jaar lang dus - een vooraanstaande rol had gespeeld op gebied van onderwijs, ziekenzorg en sociale inzet in ons dorp. Daarbij komt nog dat Moorslede, compleet verwoest en nadien heropgebouwd, eigenlijk niets bezat dat de herinnering moet levendig houden aan de oorlog: geen Menenpoort zoals in Ieper, geen militaire begraafplaatsen (de laatste Duitse zijn in de jaren 1952-54 ontmanteld) of iets dergelijks".  het witmarmeren wijwatervat (nu in het hoofdklooster van Zonnebeke) "Enkel een klein witmarmeren wijwatervat uit de platgegooide 19de eeuwse kapel werd, tijdens de opruimingswerken, ongeschonden van onder het puin gehaald. De zusters lieten het in 1923 met veel zorg inmetselen in het voorportaal van de kapel van het huidige naoorlogse klooster Ten Bunderen, aan de Stationsstraat. In 2004, bij de verhuizing van het moederklooster naar Zonnebeke, werd het wijwatervat als een relikwie meegenomen en daar opnieuw ingemetseld in de kloostergang". Ludo Hameeuw zocht daarom naar een oplossing om het Lieve Vrouwbeeld een ereplaats te geven in Moorslede: "Ik kon er best inkomen dat Philip Verstraete en zijn vrouw Greet Maddens, de huidige bewoners van het huis met het beeld in hun tuin, niet zaten te wachten op mijn komst om, laat het maar zeggen zoals het is, hen het beeld te ontfutselen. Ook moest worden gepraat met de Zusters van Ten Bunderen, die zich de morele eigenaars konden noemen van het beeld. Het was mijn hoofdbekommernis dat het beeld in Moorslede zou blijven en niet naar het nieuwe hoofdklooster in Zonnebeke zou worden overgebracht. Met veel omzichtigheid werd gezocht naar een compromis, waarbij ook de financiële kant (o.m. voor de dringende restauratiewerken) niet onbelangrijk was".  Ludo Hameeuw naast het beeld in het restauratie-atelier Uiteindelijk werd een overeenkomst gesloten tussen alle betrokken partijen. Het beeld zou worden geplaatst aan de zuidkant van de pas helemaal gerestaureerde St.-Martinuskerk, recht tegenover de pastorie, neerkijkend op de historische site van het voormalig 19de eeuws klooster.
 restaurateur aan het werk bij KERAT in Wervik Het beeld, gemaakt van gegoten beton met een ijzerstructuur erin, was dringend aan een grondige restauratie toe. Het had namelijk sterk geleden onder erosie, na decennia lang onbeschut in weer en wind te hebben gestaan. Een deel was evenwel vrij gaaf bewaard gebleven, zoals het mooie serene gezicht van de Madonna. Het werk werd toevertrouwd aan de befaamde kunstrestaurateur Frederik Cnockaert, eigenaar van het restauratie- en conservatiebedrijf KERAT in Wervik. Hij reinigde het beeld, dat mosgroen van kleur was geworden, ontroestte de bewapeningsijzers, werkte de vele barsten en vroegere ongelukkige reparaties weg, bracht hier en daar de nodige retouches aan, werkte de ontbrekende tenen van Maria en een voet en hand van het Jezuskind bij, hechtte de wereldbol met kruisje vast en bracht een ondoordringbare beschermlaag aan in de oorspronkelijke betonkleur.  Groepsfoto na de inhuldiging. Pal onder het beeld staat burgemeester W. Ghekiere. Meer naar links L. Hameeuw, pastoor Monstrey, I. De Keyser en Zr. Rolande. Verder bovenaan naar links restaurateur F. Cnockaert (in wit hemd), D. Decoene (voorzitster van de Heemkundige Kring van Dadizele), W. Wylin en directeur A. Loose (2de van links boven). Op de 1ste en 2de rij zien we 17 zusters van Ten Bunderen. Op zondag 17 augustus 2008 was het dan zover. Na een druk bijgewoonde academische zitting in de St.-Martinuskerk, georganiseerd door de Heemkundige Kring, werd het volledig gerestaureerde historische beeld van O.L.V. van Altijddurende Bijstand, onder grote belangstelling onthuld door burgemeester Walter Ghekiere en vervolgens ingezegend door pastoor André Monstrey. Zr Rolande Dhondt, de Algemene Overste van de Zusters van O.L.V.-ten-Bunderen, onthulde het gedenkpaneel. Daarop volgden een korte bloemenhulde, de gebruikelijke fotosessie en een receptie in de parochiale feestzaal "de Patria". Deze feestelijke inhuldiging was niet enkel een heuglijke gebeurtenis voor alle Moorsledenaars, en in het bijzonder voor de Zusters van Ten Bunderen. "Voor de Heemkundige Kring van Moorslede betekende dit de officiële start van een héél programma rond de herdenking van 90 jaar einde van Wereldoorlog I, die Moorslede volledig van de kaart veegde", aldus de toenmalige voorzitster Isabelle De Keyser.
|
