De Zusters van O.L.V.-ten-Bunderen (vanaf omstreeks het jaar 1269)
Moorslede 1269-1578
Frankrijk 1578-1587
Ieper 1587-1785
Moorslede 1785-2004
Zonnebeke 2004 -
varia

 

   Zoek op deze site met FreeFind

 

beluister ClassicNL tijdens het surfen, 128 K stereo

Ten Bunderen missie - Kodoro (1940-1978)

kaart met in het midden Kodoro (in witomrande letters)
kaart met in het midden Kodoro (in witomrande letters en geel onderlijnd)

Kodoro ligt temidden van het tropische regenwoud, ongeveer 35 km in vogelvlucht ten Noord-Oosten van Basankusu. In de brede omgeving wonen leden van de Ngombe-bantoestam. Men kan er naartoe varen door eerst de Maringa-rivier te dwarsen, en vervolgens de Lopori-rivier op te varen, per prauw zowat 8 uren tot de aanlegplaats (de "Queen Mary Peer"!!) van Liaka. Dit is een nederzetting met enkele magazijnen, waarin ontginningsmaatschappijen de voorraden rubber, palmolie, koffie en kopal (=hars voor de bereiding van vernis) opslaan, die er door de inlanders zijn heengebracht, in afwachting dat een vrachtboot ze komt ophalen. Vanuit Liaka is het nog 12 km, via een drassige weg, dwars doorheen de brousse, om de missiepost te bereiken.

vertrekkensklaar aan de 'Queen Mary Peer' voor een cruise op de Lopori-rivier
vertrekkensklaar aan de "Queen Mary Peer" voor een 'cruise' op de Lopori-rivier

1928/29 - Fr Edward Reany MHMDe Ierse Mill Hill Father Edward Reany (zie foto rechts) sticht in Kodoro een missiepost, waar hij pastoor zal zijn tot 1958, en die hij zal uitbouwen tot een van de bloeiendste van de héle Basankusu-streek.

1936 - Op 16 maart, in het gezelschap van 2 Ten-Bunderen-Zusters uit Basankusu, gaat Fr Edward Reany een terrein afbakenen in Kodoro, waar ze in de toekomst een kloostergebouw kunnen laten optrekken.

1938 - Father Reany MHM komt persoonlijk naar Moorslede, waar hij de Algemene Overste smeekt om zusters te sturen naar zijn parochie, die al honderden volwassen christenen telt.

1939 - Pater Reany's démarche heeft blijkbaar resultaat opgeleverd, want op 3 december vertrekken 2 nieuwe zusters vanuit Antwerpen met de Congoboot om de ploeg in de missie uit te breiden, met het oog op de stichting van een derde post in Kodoro. Moeder Marie-Jeanne Alderweireldt controleert er geregeld de vooruitgang van de bouwwerken, onder de leiding van Mill Hill broeders.

de voorgevel van het klooster van Kodoro
de voorgevel van het klooster van Kodoro

1940 - Op zaterdag 10 februari (enkele maanden voor het uitbreken van wereldoorlog II) trekken Zr overste Marie-Grégoire Verzin, Zr Pacifica Pieters en Zr Eudoxie Brouckmans naar Kodoro. Het laatste stuk, van de aanlegsteiger tot de nieuwe missiepost, wordt afgelegd per fiets en per "tipoy" (draagstoel). Vanuit Basankusu zijn Moeder Alderweireldt en Zr Tiburcia meegegaan om het trio een weeklang gezelschap te houden en zo sneller te doen wennen aan de nieuwe omgeving. Zr Marie-Grégoire is evenwel niet aan haar proefstuk toe, want ze startte 3 jaar eerder ook al, als plaatselijke overste, de 2de missiepost van Mampoko op!

de kapel van het nieuwe klooster bij de start van de missiepost (1940)
de kapel van het nieuwe klooster bij de start van de missiepost (1940)

Het kloostercomplex van Kodoro is gebouwd volgens dezelfde beproefde werkwijze van de Mill Hill broeders en met dezelfde architectonische structuur als in Basankusu en in Mampoko, behalve... dat de situering van de lokalen precies de omgekeerde is: wat men in Basankusu en Mampoko aan de linkerkant ziet, vindt men hier aan de rechterkant, en omgekeerd! Het ruime kloosterpand zélf is vierkant gebouwd met een sobere strakke lijn, een lage bedaking met ijzeren platen en met cement-bevloering. Dit grote gebouw, midden in het oerwoud, is jarenlang een erg bruikbaar oriëntatie-punt voor de piloten van de lijnvluchten tussen Kaïro en Kaapstad!

De activiteiten van de missie zijn in de beginperiode hoofdzakelijk geconcentreerd op

    consultatie van kinderen en hun moeders
    consultatie van kinderen en hun moeders

    aankomst van een zwaar zieke bij het dispensarium van Kodoro
    aankomst van een zwaar zieke bij het dispensarium van Kodoro

  • De medische en sociale hulp. Zr Pacifica, belast met de ziekendienst, start meteen kinder-consultaties op zondagachtend na de mis. Naderhand zet ze, per combi, ook een ambulante dienst op voor consultaties in de omliggende dorpen. Net zoals in Mampoko zijn er ook hier een dispensarium, met materniteit, en een hospitaal, waar de ernstig zieken naartoe gestuurd worden.

    Zr Marie-Grégoire per 'tipoy' gedragen door 2 inlanders
    Zr Marie-Grégoire per 'tipoy' (zetel op enkele bamboestokken) gedragen door 2 inlanders

  • Het onderwijs. De overste, Zr Marie-Grégoire, neemt de leiding op zich van de lagere school en van het internaat. Op 17 april 1940 kan ze starten met 30 leerlingen, maar dit aantal loopt algauw op tot 100. Dat is te veel voor één zuster en er komt versterking in de persoon van Zr Placidia. Bovendien wordt Zr Marie-Grégoire in 1946 teruggeroepen naar Basankusu om er les te geven in de hoogste klassen van de "Ecole métropolitaine". Later, tussen 1950 en 1964 komt Zr Fabiana les geven in Kodoro. In 1967 keert Zr Marie-Grégoire terug om directrice te worden van de school. In 1973 wordt ze in die functie opgevolgd door een inlandse zuster, maar blijft verder les geven tot 1979.

    drie zusters en 3 mannen
    drie zusters en 3 mannen (paters, broeders of leken?)

  • Het huishoudelijk werk. Daarvoor is Zr Eudoxia verantwoordelijk en ze vat haar taak op in de ruimste betekenis van het woord: koken, de wasserij leiden, de groententuin onderhouden, vlees bewaren, een kleine hoeve met allerlei dieren beheren, herstellingswerken allerhande uitvoeren, "het commando voeren" over een steenbakkerij, en vanaf 1953 ook nog chauffeur zijn van de vrachtwagen die zieke moeders en kinderen uit de brousse overbrengt naar het hospitaal.

v.l.n.r. Vooraan: de zusters Cypriana, Henriette en Marie-Constant. Achteraan: de zusters Eduarda, Eudoxie (aan het stuur), Tuburcia en Fabiana (foto van 1960)
v.l.n.r. Vooraan: de zusters Cypriana, Henriette en Marie-Constant. Achteraan: de zusters
Eduarda, Eudoxie (aan het stuur), Tuburcia en Fabiana (foto van 1960)

bezoek van dir. G. Declerck aan de zusters (v.l.n.r.) Maria-Francisca, Eudoxie en Fabiana (augustus 1964).
dir. G. Declerck bezoekt de zusters (v.l.n.r.) Maria-Francisca, Eudoxie en Fabiana (aug. 1964).

1964 - In Kodoro, verscholen in de dichte brousse, merkt men nauwelijks iets van de woelige periode, kort na de onafhankelijkheid van Congo (1960). Maar de fel opflakkerende rebellie in 1964 dwingt de 4 zusters ertoe om geëvacueerd te worden naar België. Kodoro staat leeg, maar de zwarte verpleger blijft dienst doen in het dispensarium en bewaakt het klooster.


1966 - De plaatselijke chef van Kodoro trekt met een hele delegatie bewoners naar Basankusu om er Moeder Leona Faes uitdrukkelijke de terugkeer te vragen van de drie "bamama" (= zusters).

aankomst van de 3 zusters in Kodoro op 3 januari 1967
aankomst van de 3 zusters in Kodoro op 3 januari 1967

Zr Marie-Joséphine stapt aan land in Kodoro, op 3 januari 1967
Zr Marie-Joséphine stapt aan land bij de "Queen Mary Peer" nabij Kodoro (3 januari 1967)

1967 - Op 3 januari keren 3 zusters terug, die feestelijk worden binnengehaald door de hele bevolking. Een van hen is Zr Eudoxia, die op de handen wordt gedragen in Kodoro, waar ze 29 jaar werkte, tot ze in 1969 ziek wordt, naar België moet terugkeren en in 1973 overlijdt. In Kodoro worden de consultaties in de dorpen rondom Kodoro niet hernomen wegens de barslechte staat van de wegen.

samen in de jeep van de plaatselijke ex-koloniaal, na de zondagmis in Kodoro. V.l.n.r. de zusters Irène, Marie-Josephine, Fabiana en Eudoxie.
samen in de jeep van de plaatselijke ex-koloniaal (rechts op de foto), na de zondagmis.
V.l.n.r. de zusters Irène, Marie-Josephine, Fabiana en Eudoxie (1971).

1979 - De missiepost wordt ter beschikking gesteld van de inheemse diocesane zuster-congregatie van de "Soeurs Thérésiennes", die over landeigen onderwijzeressen en verpleegsters beschikt en die het daaropvolgend jaar daadwerkelijk de leiding overneemt. Na allerlei meningsverschillen gaan de inlandse zusters er na enkele jaren weg.

de zusters Rolande en Marie-Joséphine op consultatie in Kodoro
de zusters Rolande en Marie-Joséphine op consultatie in Kodoro

1996 - In Kodoro verblijft een gemeenschap van 3 broeders "Frères Bolangwa Kristo" (FBK), die zich ontfermen over het dispensarium, en een pastoor, de Vlaamse scheutist pater J.-Noël Vancoillie, die het voormalig missieklooster gebruikt als pastorie van Kodoro, samen met een parochie-assistent.

satellietfoto waarop het blauwe pijltje rechts de missiepost van Kodoro aanduidt
satellietfoto waarop het blauwe pijltje rechts de missiepost van Kodoro aanduidt

© Willem Wylin - Copyright 2007- . Alle rechten voorbehouden. Contact: Zuster.rolande@outlook.com