|
|
 koning Baudewijn kondigt Congo's onafhankelijkheid af. Rechts zit president Kasavubu 30 juni 1960 - De soevereiniteit wordt overgedragen aan de Republiek Congo, in aanwezigheid van koning Boudewijn en van vertegenwoordigers van de Belgische regering. Bij deze gelegenheid hekelt premier Lumumba, in een niet-aangekondigde toespraak, fel het Belgische koloniale bestuur.  muitende soldaten: het begin van 5 jaar burgeroorlog Enkele dagen later, op 6 juli, slaan leger en politie aan het muiten. De uittocht van de blanken, die al in 1959 op gang kwam, slaat om in een massale vlucht, waarbij de Belgische regering een luchtbrug inricht, onder bescherming van zo'n 10.000 naar Kongo gezonden soldaten. De regering Lumumba bestempelt dit optreden als een aanslag op de onafhankelijkheid en dient klacht in bij de VN-Veiligheidsraad. Deze vervangt de Belgische troepen door een VN-strijdmacht, samengesteld uit contingenten van Afrikaanse en Aziatische landen, en van Ierland en Zweden.  Moïse Tsjombe Gebruik makend van de algemene verwarring roept de Katangese minister-president, Moïse Tsjombe, op 11 juli de afscheiding uit van zijn provincie (thans Shaba), terwijl hij een politiek van samenwerking met België blijft voeren. De anarchie worden nog aangewakkerd door onderlinge twisten in de centrale regering. Op 5 september wordt premier Lumumba ontslagen door president Kasavubu. Op 14 september voert de stafchef van het leger, Joseph-Désiré Mobutu, een staatsgreep uit. Lumumba, die tracht weg te vluchten uit Leopoldstad, wordt op 1 december onder huisarrest geplaatst. Dit geeft aanleiding tot de vorming van een regering in ballingschap in Stanleystad, geleid door vice-premier Antoine Gizenga van de "Parti Solidaire Africain", de PSA.  ex-premier Patrice Lumumba bij zijn arrestatie 1961 - Op 17 januari wordt Lumumba in onopgehelderde omstandigheden in Katanga terechtgesteld. De Sovjet-Unie en tal van andere landen erkennen de regering-Gizenga. Op een conferentie in Tananarive (thans Antananarivo) op Madagaskar in maart besluiten Tsjombe en andere leiders tot het omzetten van Kongo in een confederatie van zelfstandige staten. Elk centraal gezag lijkt ten onder te gaan, maar nadat het parlement in juli Cyrille Adoela tot minister-president heeft aangewezen, verzoent Gizenga zich met diens regering. 1963 - Een VN-troepenmacht onderneemt acties waardoor de afscheidingsbeweging van Katanga en Zuid-Kasai ongedaan wordt gemaakt. Na de massale repatriëringen bevinden zich nog ongeveer 40.000 van de vroegere 110.000 Europeanen in Congo.  paniek bij de blanken die massaal zullen uitwijken 1964 - Tsjombe, in juli aangesteld als opvolger van premier Adoela, slaagt er niet in om een algemene verzoening tot stand te brengen. In grote delen van het oosten en noordoosten zijn er nieuwe opstanden van Lumumba-volgelingen, o.l.v. Pierre Mulélé (waaraan marxistische revolutioneren zoals Che Guevarra en Laurent Kabila deelnemen). Tsjombe rekruteert blanke huursoldaten, die met succes een offensief tegen de rebellen inzetten. Om de blanken te ontzetten, die in het opstandige gebied door de rebellen als gijzelaars worden vastgehouden en met uitmoording worden bedreigd, volgt op 24 november een bevrijding van bijna 2000 Europeanen door een bataljon Belgische parachutisten in Stanleystad (thans Kisangani) in de provincie Kivu, en op andere plaatsen. Daarna verzwakt de opstand. 1965 - Met zijn succesvol optreden tegen de rebellen en door zijn politiek van economisch herstel wekt premier Tsjombe de naijver op van president Kasavubu. In oktober wordt Tsjombe door Kasavubu ontslagen, verbannen (naar Spanje) en vervangen door Evariste Kimba. Maar deze kan in het parlement geen meerderheid vinden.
|
