|
|
 kaart met de Congolese bisdommen. Nr 13 is dat van Basankusu en maakt deel uit van het aartsbisdom Mbandaka-Bikoro (lichtblauw gekleurd gebied, links boven) 1878 - Het Vaticaan richt de "Missies van Equatoriaal Afrika" op. Een decennium lang zijn de Paters van de H. Geest en vooral de "Missionarissen van Afrika" van kardinaal Lavigerie, kortweg de Witte Paters genoemd, de enige katholieke zendelingen in Congo, in het voetspoor van de eerste ontdekkingsreizigers en kolonisten.  de Conferentie van Berlijn (1884-85) 1884-85 - Op de (Koloniale) Conferentie van Berlijn, waar 15 Europese landen onderhandelen over de verdeling van de koloniale gebieden in Afrika, wordt Congo, als "Onafhankelijke Congostaat" ("Etat Indépandant Congolais", kortweg EIC) of "Congo Vrijstaat", toegewezen aan de Belgische koning Leopold II. 1886 - De Belgische bisschoppen verzoeken het Vatikaan om de missionering van Congo-Vrijstaat exclusief toe te vertrouwen aan Belgische orden en congregaties. Koning Leopold II vraagt persoonlijk de medewerking van de in 1862 opgerichte Congregatie van Scheut.  Op deze kaart uit de tijd van Congo Vrijstaat wijst een pijl Sint-Maria-Berghe aan, aan de monding van de Kasai-rivier in de Kongostroom, waar de eerste missionarissen zich vestigden 1888 - Op vraag van koning Leopold II, richt het Vatikaan het "Apostolisch Vicariaat van de Onafhankelijke Congostaat" op en vertrouwt dit toe aan de paters van Scheut. De eerste 4 missionarissen van Scheut ("caravane sacrée") vertrekken uit Antwerpen en, via Boma en Leopoldstad, arriveren ze op 24 november in Sint-Maria-Berghe (Bergue-Sainte-Marie), bij de samenvloeiing van de Congo- en de Kasai-rivier. Ze nemen er de missiepost over, die de Witte Paters 2 jaar eerder hebben opgericht.  landkaart van Congo (1905), met Nouvelle-Anvers (Nieuw-Antwerpen), links boven Basankusu 1889 - Een tweede groep ("caravane sacrée") Scheutisten, onder leiding van pater Camille Van Ronslé uit Lovendegem, komt aan in Sint-Maria-Berghe. Scheut opent een tweede missiepost aan de Congostroom, in Bangala, omgedoopt tot "Nieuw-Antwerpen" ("Nouvelle-Anvers"), halverwege tussen Leopoldstad (Kinshasa) en Stanleystad (Kisangani), op de plaats van het huidige Makanza.  de eerste missieposten van Scheut langs de Congostroom 1891 - Benoeming van de Scheutist Ferdinand Huberlant tot pro-vicaris van het "Apostolisch Vicariaat van de Onafhankelijke Congostaat", dat de hele staat omvat (behalve het "Pro-Vicariaat van Opper-Congo" van de Witte Paters, tussen het Tanganikameer en de Lualaba-stroom, opgericht in 1886). Huberlant verplaatst zijn zetel van Sint-Maria-Berghe naar Boma (Beneden-Kongo). 1893 - Tijdens een verblijf in België overlijdt pater Huberlant en zijn confrater Camille Van Ronslé vervangt hem. De missionering van Congo, neemt snel uitbreiding, niet enkel door Scheutisten, maar ook door andere Belgische (mannelijke en vrouwelijke) missionarissen: Trappisten, Jezuïeten, Priesters van het H. Hart, Norbertijnen, Redemptoristen enz.  Mgr Camille Van Ronslé 1896 - Pater Van Ronslé wordt benoemd tot eerste Apostolische Vicaris van het "Vicariaat van de Onafhankelijke Congostaat" en installeert zich, na zijn wijding tot titulair bisschop in 1897, in Sinte-Maria-Berghe. Naarmate de missionering van Congo vordert zal het territorium van dit immens uitgestrekte vicariaat verder worden opgesplitst. 1919 - Het uitgestrekte "Vicariaat van de Onafhankelijke Congostaat" van Mgr Van Ronslé wordt in twee delen opgesplitst:
 kaart van de apostolische prefectuur van Basankusu in 1930 1926 - Op 28 juli koppelt het Vatikaan het missiegebied van de paters van Mill Hill, in de brede omgeving van Basankusu, los van het apostolisch vicariaat Nieuw-Antwerpen (Nouvelle-Anvers) en maakt er op 28 juli de zelfstandige "Apostolische Prefectuur van Basankusu" van.  Gerard Wantenaar, eerste Apostolische Prefect van Basankusu 1927 - Op 2 februari wordt Mill Hill Father Gerard Wantenaar benoemd tot 1ste apostolisch prefect van Basankusu. Pater Wantenaar werd geboren in 1886 in Soest (NL) en in 1909 priester gewijd. 1932 - De prefectuur ondergaat enkele grenswijzigingen. Ze omvat de administratieve regio's van Basankusu, Bongandanga en Djolu, bijna heel het grondgebied van Befale, een groot deel van het grondgebied van Yahuma en een deeltje van het grondgebied van Coquilhatstad.  kaart van het Apostolisch Vicariaat Basankusu 1948 - De Apostolische Prefectuur Basankusu wordt op 8 januari tot "Apostolisch Vicariaat" verheven.  Mgr Gerard Wantenaar, Apostolisch Vicaris van Basankusu Diezelfde dag wordt apostolisch prefect Wantenaar benoemd tot 1ste Apostolisch Vicaris van Basankusu, en op 14 april in Soest tot bisschop gewijd. Maar 3 jaar later, op 3 december 1951, overlijdt Wantenaar tengevolge van een hartaanval. Fr. Anthony Vercauteren wordt apostolisch administrator ad interim.  Willem van Kester, Apostolisch Vicaris van Basankusu 1952 - Op 19 juni wordt Mill Hill Father Willem van Kester benoemd tot de nieuwe Apostolisch Vicaris van Basankusu. Op 11 oktober volgt zijn bisschopswijding in Poeldijk. Van Kester werd geboren in 1906 in Kwintsheuvel (NL) en in 1929 priester gewijd. Onder het devies "Stella Duce" bestuurt hij met wijs beleid als enige Nederlandse bisschop in Congo. In zijn Vicariaat van Basankusu werd hij bijgestaan door 57 priesters (waaronder 52 Nederlanders) en 13 broeders.  kaart van het bisdom Basankusu (Bron: archief Mill Hill Nederland) 1959 - Op 10 november wordt het Apostolisch Vicariaat Basankusu verheven tot bisdom, met een oppervlakte van 77.000 km2.  Willem van Kester, 1ste bisschop van Basankusu Apostolisch Vicaris mgr Willem van Kester wordt benoemd tot eerste bisschop van Basankusu en is daarmee de eerste Nederlandse bisschop in héél Belgisch-Congo. 1974 - Mgr. van Kester vraagt en krijgt onslag als bisschop van Basankusu op 18 november. Hij zal in Nederland sterven op 7 april 1989.  Ignace Matondo, 1ste inlandse bisschop van Basankusu 1974 - De inlandse Scheutisten-pater Ignace Matondo Kwa Nzambi wordt op 18 november benoemd tot 2de bisschop van Basankusu. Hij wordt gewijd op 13 april 1975. Matondo werd geboren in 1932 in Yacamba en priester gewijd in 1964. 1998 - Mgr Matondo wordt op 27 juni benoemd tot bisschop van Molegbe. Hij zal in 2009 eervol onstlag nemen en overlijden in 2011.  Joseph Mokobe Ndjoku, bisschop van Basankusu (2001-2023) 2001 - Op 9 november wordt Mgr Joseph Mokobe Ndjoku benoemd tot 3de bisschop van Basankusu. Mokobe werd geboren in 1949 in Boro Ebonga in de parochie van Djombo en in 1978 tot diocesaan priester gewijd in Basankusu. In 1993 was hij al bisschop benoemd van Bokungu-Ikela en in die functie gewijd op 20 maart 1994.  Libère Pwongo Bope, bisschop benoemd van Basankusu in 2023 2023 - Op 11 november aanvaardt de paus het ontslag van de 74-jarige Mgr Joseph Mokobe Ndjoku, die 23 jaar lang het bisdom Basankusu heeft geleid, en benoemt als diens opvolger de 57-jarige priester Libère Pwongo Bope uit Kinshasa. Deze laatste heeft al een indrukwekkend staat van dienst: professor aan het Groot Seminarie van Kishasa, privé-secretaris van de aartsbisschop aldaar, dr. filosofie aan het Institut Catholoque in Parijs en vervolgens in Kinshasa, rector van het Groot-Seminarie, professor aan de 'Université Catholique du Congo' en kanselier-secretaris van het aartsbisdom. De installatie van de nieuwe bisschop heeft plaats op zaterdag 16 december 2023 in Basankusu.  kaart van het bisdom Basankusu, met de onderlijnde naam van de 4 missieposten, waar de Bunder-zusters missiewerk verrichtten tussen 1926 en 1996
Het huidig bisdom Basankusu - een gebied van 77.000 km², dat ongeveer 2,5 keer de oppervlakte van België beslaat - telt ruim 1 miljoen inwoners, waarvan iets meer dan 45 % katholiek, verspreid over drie met elkaar verwante bantoe-stammen, elk met hun eigen taal: Het bisdom - dat deel uitmaakt van het aartsbisdom Mbandaka-Bikoro - beslaat een grondgebied dat zich ongeveer 650 km van oost naar west uitstrekt; op de hoogte van Yalisere is de N-Z afstand zowat 250 km, terwijl op de hoogte van Mampoko die NZ afstand slechts 70 à 80 km bedraagt. De uiterste westelijke punt is gevormd door de monding van de Ekelemba in de Congostroom. Het missiegebied valt in grote lijnen samen met het stroomgebied van de Lulonga en haar beide zijrievieren, de Maringa en de Lopori. De hoofdpost Basankusu is gelegen op circa 450 km van de uiterst oostelijke en op 200 km van de westelijke grens. Adres:
 de kathedraal van Basankusu Het bisdom is opgedeeld in 20 parochies (plus één missiepost), opgesplitst in 184 pastorale zones. Deze zones tellen 1.069 basisgemeenschappen, zogeheten "Communautés Ecclésiales Vivifiantes" (C.E.V.), waarvan 889 voor volwassenen en 180 (136 lagere en 44 secundaire scholen) voor de jeugd. Er zijn in het bisdom Basankusu (begin 2007):
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
