|
|
 het inslapen van de Moeder Gods Maria. Duccio di Buoninsegna, altaaretabel, 1308. (Siena, Mus. dell'Opera del Duomo) Het Nieuw Testament laat ons helemaal in het ongewisse over de laatste levensfase, dood (tijdstip, plaats en omstandigheden) en tenhemelopneming van Maria. Maar we tasten niet enkel in het duister over de historische feiten. Ook het ontstaan van het feest van Maria's Onslapen (= Dormitio) en/of Tenhemelopneming (Assumptio) is in nevelen gehuld. De oudste Maria-feesten hadden plaats in het Oosten en hadden deels betrekking op Christus. Het ging om:
Het is mogelijk dat al in de 4de eeuw in Antiochië een feest van Maria's ontslapen (= Dormitio) werd gevierd. In de Egyptische havenstad Alexandrië was er een feest van het inslapen van Maria, op de dag waarop de heidenen de hemelvaart van de Griekse godin Astraea vierden. Maar pas vanaf de 5de eeuw krijgen de kerkhistorici wat meer vaste grond onder de voet.  keizer Mauritius van Byzantium die het feest van Maria's Ontslapen vastlegde op 15 augustus. gouden muntstuk, 6de eeuw. Vast staat dat in Palestina, hoogst waarschijnlijk op 15 augustus, de verjaardag werd gevierd van een kerkwijding, nl. van de aan Maria toegewijde basiliek op de Sionsberg bij Jeruzalem. Het was een plaatselijk feest dat geleidelijk in het hele Oosters-Byzantijnse Rijk uitgroeide tot het feest van het ontslapen ("Koimesis" of "Dormitio") van de Moeder Gods Maria. De datum varieerde: in Griekenland en Egypte (de woestijnmonniken) was dat op 18 januari. Op diezelfde dag herdachten ook sommige kloosters in Gallië Maria's overlijden en opneming ten hemel, vanaf het midden van de 6de eeuw, dus nog vóór Rome!! In 582 legde keizer Mauritius van Constantinopel voor zijn hele rijk 15 augustus op feestdatum van Maria's ontslapen.  paus Theodorus I, die het feest naar het Westen overbracht Pas in de 7de eeuw kwam het Dormitio-feest over naar Rome, dank zij paus Theodorus I (die regeerde van 642 tot 649) die afkomstig was van Constantinopel. Het werd gevierd in de basiliek van Maria de Meerdere, gebouwd in 431, na het Concilie van Efeze.  paus Sergius I, geschilderd door een onbekende meester Paus Sergius I, wiens pontificaat liep van 687 tot 701, installeerde officieel 4 Maria-feesten in de Romeinse liturgie, o.m. die van haar Onstslapen (= Dormitio) op 15 augustus. Voor die feestdag schreef het "Liber Pontificalis" een speciale litanie en een processie voor.  keizer Karel de Grote bezoekt paus Adrianus I. Beiden zorgden voor de verspreiding van het feest van Maria's Tenhemelopneming in het Westen. Middeleuwse miniatuur. In 770, onder paus Adrianus I (772-795), werd voor het eerst van het feest van Maria's Tenhemelopneming (= Assumptio) gesproken, en niet langer van Maria's Ontslapen (= Dormitio). Op het regionaal Concilie van Mainz, in 813, werd het feest van de Assumptio voorgeschreven voor het hele rijk van Karel de Grote. In 863 werd het feest door paus Nicolaas I (die regeerde van 858 tot 867) gelijkgesteld aan dat van Pasen, Kerstmis en Pinksteren. Zo werd het hoogfeest van de "Assumptio Mariae" het grootste en populairste Mariafeest in héél het Westers christendom, gevierd op 15 augustus. In de loop der Middeleeuwen ontstonden op tal van plaatsen, ook in Vlaanderen, kerken met O.L.Vrouw Hemelvaart of Tenhemelopneming als beschermheilige. Ook sommige religieuze gemeenschappen, zoals die van het Gasthuis ten Bunderen in Moorslede (ontstaan halfweg de 13de eeuw), kozen haar als schutspatrones.  Maria's Tenhemelopneming. Meester van de Legende van de H. Lucia, 1485. (Washington, National gallery of Art)
|
